Deprem kuşağındaki kentlerde mimarlık, yalnızca estetik tercihler ve fonksiyonel çözümler üretmekle görevli bir disiplin değildir; aynı zamanda kamusal güvenliğin, toplumsal refahın ve ekonomik sürdürülebilirliğin politika aracıdır. Bir kentin deprem karşısındaki…
Acil tahliye planları çoğu kez bir tesis yönetmeliği, güvenlik föyü ya da duvarda asılı şema olarak görülür. Oysa mimarlık açısından acil tahliye, tasarımın en başında verilen morfolojik, işlevsel, yapısal ve…
Deprem tatbikatları genellikle insan davranışlarını, örgütsel koordinasyonu ve acil durum prosedürlerini sınayan uygulamalar olarak görülür. Oysa tatbikatların başarısı, mimari yapının tatbikata nasıl “cevap verdiği” ile doğrudan ilişkilidir. Bir yapının plan…
Endüstri tesisleri; üretim hatları, proses ekipmanları, depolama tankları, raf sistemleri, köprü–vinç hatları, enerji merkezleri ve lojistik altyapıların iç içe geçtiği karmaşık organizmalardır. Deprem kuşağında bu organizmalar; yalnızca bina gövdesinin dayanımıyla…
Üniversite kampüsleri, yalnızca eğitim–öğretim faaliyetlerinin yürütüldüğü mekânlar değil; aynı zamanda araştırma, sağlık, barınma, kültür ve lojistik işlevlerini aynı anda barındıran küçük kentlerdir. Dolayısıyla deprem güvenliği, tek bir bina tipolojisinin optimizasyonu…
Kıyı bölgeleri, kentlerin tarih boyunca ticaret, kültür ve ulaşım üzerinden büyüdüğü çekim alanlarıdır. Fakat aynı coğrafya, çoklu tehlikelerin benzersiz bir düğüm noktasını da barındırır: deprem, tsunami, deniz taşkını, fırtına kabarması…
Prefabrik yapılar son on yılda yalnızca hızlı üretim ve düşük ilk yatırım maliyetleri nedeniyle değil, aynı zamanda kalite standardizasyonu, şantiyesizleşme ve sürdürülebilirlik hedefleri sayesinde de öne çıktı. Deprem kuşağındaki ülkeler…
Tarihi binalar yalnızca taş, tuğla, ahşap ve kireçten ibaret değildir; aynı zamanda hafıza, kimlik ve kamu yararıdır. Deprem kuşağındaki kentlerde bu miras, hem yapısal hem de kültürel kırılganlık taşır. Güçlendirme,…
Mimari tasarımın en kritik, fakat çoğu zaman estetik ve mekânsal kaygıların gölgesinde kalan kararı taşıyıcı sistem seçimidir. Deprem kuşağında bu karar, yalnızca kolon–kiriş boyutlarını veya perde yerlerini belirlemekle kalmaz; plan…
Cami, yalnızca ibadet edilen bir yapı değildir; aynı zamanda mahalle ölçeğinde bir toplumsal düğüm, afet anlarında ise barınma–dağıtım–psikososyal destek üssüdür. Bu nedenle deprem kuşağında “modern cami”, kubbe ölçüsünün ya da…
Türkiye’de konut stokunun çok büyük bir kısmı 1–4 kat aralığındaki alçak katlı yapılardan oluşur. Bu yapıların önemli bir bölümü kırsal–banliyö dokusunda yığma (taş, tuğla, kerpiç), karma yığma–betonarme, az sayıda da…
Deprem güvenliği çoğu zaman yalnızca mühendislik hesaplarıyla, kolon–kiriş detaylarıyla ve yönetmelik satırlarıyla özdeşleştirilir. Oysa depremin yarattığı yıkım ve belirsizlik fiziksel olduğu kadar toplumsaldır: göç, işsizlik, eğitim kesintisi, sağlık hizmetlerinde aksamalar,…
Deprem güvenliği yalnızca “hesaplanmış” değildir; aynı zamanda test edilmiş ve doğrulanmış bir niteliktir. İyi bir mimari proje, taşıyıcı sistemden non-strüktürel bileşenlere, MEP (mekanik-elektrik-tesisat) sistemlerinden tahliye davranışına ve işletme sürekliliğine kadar…
Öğrenci yurtları, kullanıcı profili gereği 7/24 yaşayan, yoğun yatakhane düzenleri, ortak ıslak hacimler, yemekhane–kafeterya–kütüphane gibi kalabalık toplanma alanları, uzun koridorlar ve çok katlı bloklardan oluşan bir yapı tipolojisidir. Kullanıcıların bir…
“Akıllı bina” kavramı, uzun süre enerji verimliliği, konfor ve işletme maliyeti bağlamında tartışıldı. Oysa sismik kuşaklarda akıllı bina, yalnız sensör–otomasyon–tasarruf üçlüsü değildir; deprem önleyici (risk azaltıcı) mimari tasarımın sayısallaşmış, kendi…
Depreme dayanıklı bir yapının kaderi yalnızca kolon–kiriş detaylarında değil, arazi seçiminde yazılır. Zemin koşullarının dinamiği, jeolojik-jeoteknik veriler, topoğrafya, yeraltı su rejimi, fay hatlarına uzaklık, heyelan–taşkın–tsunami gibi ikincil tehlikeler, kentsel altyapı…
Sismik risk taşıyan bölgelerde konut mimarisinin amacı yalnızca “yıkılmayan yapılar” üretmek değildir; aynı zamanda deprem sonrası yaşanabilirlik, hızlı toparlanma ve toplumsal süreklilik sağlayan mahalle ve bina ekolojileri kurmaktır. Bu bağlamda…
Kırsal alanlar, deprem tehlikesinin mekânsal dağılımında çoğunlukla “ikinci plana” itilse de, Türkiye gibi yüksek sismisiteye sahip ülkelerde afet etkisinin en kırılgan yansıdığı coğrafyalardır. Kırılganlık yalnızca yapısal zayıflıklardan kaynaklanmaz; erişilebilirlik, acil…